Door middel van een alternatief ritueel (ook wel Alternative Rite of Passage of ARP) voorkomen we dat meisjes in Kenia en Tanzania besneden worden. Het ritueel is heel feestelijk. Met zang, dans, prachtige kleding, een ereboog en al het moois uit de nomadentraditie. Maar zónder besnijdenis.
Waarom een alternatief ritueel?
Binnen veel nomadische gemeenschappen, zoals de Masai, worden meisjes al meer dan 200 jaar besneden. Deze traditie is verboden in de meeste Afrikaanse landen, maar dat is niet genoeg - daarvoor is hij te diepgeworteld en complex.
Uit onderzoek en uit onze eigen ervaring blijkt dat het stoppen van meisjesbesnijdenis om een brede aanpak vraagt. In gesprek gaan en een respectvolle samenwerking met de lokale gemeenschappen is daarbij belangrijk. Zo hebben we op verzoek van en samen met de Masai, het alternatief ritueel ontwikkeld: een door de gemeenschap ontwikkeld Alternative Rite of Passage (ARP).
Het resultaat tot nu toe
Het eerste proces startte in 2007 en de eerste ceremonie was in 2008. Inmiddels zijn bijna 21.000 meisjes in Kenia en Tanzania door het alternatief ritueel gegaan. Amref Flying Doctors heeft in 2019 onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de ARP in de voorgaande tien jaar. Vier belangrijke conclusies over de impact van de ARP zijn:
- Het besnijden van meisjes neemt af.
- Meisjes trouwen later en krijgen later kinderen.
- Tienerzwangerschappen komen minder vaak voor.
- Meisjes gaan langer naar school en de kans is groter dat ze school afmaken.
Wat houdt het alternatief ritueel in?
Amref Flying Doctors werkt al jaren met de Masai aan het verbeteren van de zorg. Op verzoek van enkele gemeenschappen hebben we het nieuwe ritueel ontwikkeld. Stamoudsten, de meisjes en jongens uit het dorp, maar ook besnijdsters; iedereen is hierbij betrokken. De ARP bestaat uit twee fasen: het proces en de ceremonie.
Help je mee?
Veel meisjes vluchten voor hun besnijdenis. Samen met vrouwenrechtenactivist Nice Leng'ete zorgen we voor een veilige plek waar deze meisjes terecht kunnen: opvanghuis A Nice Place. Hier krijgen zij onderdak, psychologische hulp en kunnen ze een opleiding volgen. Help jij een gevlucht meisje?
1. Het proces
Het ARP-proces duurt zo’n 6 tot 24 maanden en bestaat uit gesprekken met groepen en personen binnen een gemeenschap. Amref Flying Doctors is daar vaak al bekend, omdat we samen hebben gewerkt aan drinkwatervoorzieningen.
Een projectteam, waarvan een aantal mensen Masai zijn, neemt de tijd om met dorpelingen over besnijdenis te praten. Denk aan traditionele leiders, ouders, jongens en meisjes, besnijdsters, leraren, lokale zorginstellingen en lokale autoriteiten. Ze leggen uit dat besnijden verboden is en praten over alle negatieve fysieke en mentale gevolgen. Wanneer de leiders en hun gemeenschap aangeven te willen stoppen, volgt een ceremonie.
2. De ceremonie
Samen met de lokale gemeenschap maken we een meerdaags programma. In de week voorafgaand aan het grote moment krijgen de jongens en meisjes uit het dorp uitleg en les over seksualiteit, voortplanting, waarden, normen, eigenwaarde, rechten en plichten.
De grote dag zelf is feestelijk, met veel kleur, mooie kleding, muziek en dans. Precies zoals het bij een besnijdenis ceremonie gaat, maar dan zónder de besnijdenis. Ieder meisjes krijgt een ARP-certificaat en wordt gezegend door de leiders uit de gemeenschap. Tenslotte spreken deze leiders een openbare declaratie tegen meisjesbesnijdenis uit.
3. Tracking the Girls: het effect meten
De digitale tool ‘Tracking the girls’ geeft ons meer inzicht in het effect van onze aanpak op het leven van een meisje. Dit digitale hulpmiddel hebben we in 2021 ontwikkeld en getest en is in 2022 in gebruik genomen.
Hoe werkt het? Gezondheidswerkers getraind door Amref Flying Doctors voeren de gezondheidsgegevens in van de meisjes die aan het alternatief ritueel hebben deelgenomen. Zo kunnen we hen tot hun 24e jaar monitoren. Twee keer per jaar gaat een gezondheidswerker op bezoek en checkt of alles goed is. Gaat ze nog steeds naar school? Is ze gezond? Wordt er niet toch nog over besnijdenissen gepraat?
Zo houden we de ontwikkeling van het meisje in de gaten én verzamelen we waardevolle informatie waarmee we onze aanpak om meisjesbesnijdenis te stoppen kunnen optimaliseren.
De schadelijke gevolgen van besnijdenis
Het besnijden van meisjes en vrouwen veroorzaakt grote lichamelijke en geestelijke problemen. Vrouwen zijn er meestal levenslang door getekend, zowel fysiek als mentaal.
De besnijdenis wordt gezien als het overgangsritueel van meisje naar vrouw. Vanaf de besnijdenis zou het meisje klaar zijn om te trouwen en kinderen te krijgen. Veel meisjes worden daarom op jonge leeftijd al moeder. Maar het dragen en baren van een kind op zo’n jonge leeftijd brent grote risico’s met zich meer . Stoppen met besnijden heeft dus directe positieve impact op de gezondheid, maar het biedt meisjes ook meer toekomstperspectief. Uit ons onderzoek blijkt namelijk dat onbesneden meisjes langer naar school gaan, later trouwen én later kinderen krijgen.
Verandering van binnenuit: deze Champions strijden tegen besnijdenis
Nice Leng'ete: dankzij mij zijn al 21.000 meisjes niet besneden
