Door middel van een alternatief ritueel (ook wel Alternative Rite of Passage of ARP) voorkomen we dat meisjes in Kenia en Tanzania besneden worden. Het ritueel is heel feestelijk. Met zang, dans, prachtige kleding, een ereboog en al het moois uit de nomadentraditie. Maar zonder besnijdenis.
Waarom een alternatief ritueel?
Binnen veel nomadische gemeenschappen zoals de Masai worden meisjes al meer dan 200 jaar besneden. Deze traditie simpelweg wettelijk verbieden is niet genoeg. Daarvoor is het te diepgeworteld en complex. Uit onderzoek en onze ervaring blijkt dat het stoppen van meisjesbesnijdenis om een brede aanpak vraagt. In gesprek gaan en een respectvolle samenwerking met de lokale gemeenschappen is belangrijk. Zo hebben we op verzoek van en samen met de Masai, het alternatief ritueel ontwikkeld: a community-led Alternative Rite of Passage (ARP).
Het resultaat tot nu toe
Het eerste proces startte in 2007 en de eerste ceremonie was in 2008. Inmiddels zijn bijna 21.000 meisjes in Kenia en Tanzania door het alternatief ritueel gegaan. Amref Flying Doctors heeft in 2019 onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de ARP in de voorgaande tien jaar. Vier belangrijke conclusies over de impact van de ARP zijn:
- Het besnijden van meisjes neemt af;
- Meisjes trouwen later en krijgen later kinderen;
- Tienerzwangerschappen komen minder vaak voor;
- Meisjes gaan langer naar school en de kans is groter dat ze school afmaken.
Wat houdt het alternatief ritueel in?
Amref Flying Doctors werkt al jaren met de Masai aan het verbeteren van de gezondheid in hun gemeenschap. Op verzoek van de lokale gemeenschap hebben we het nieuwe ritueel samen met hen ontwikkeld. Want een eeuwenoude traditie doorbreek je niet zomaar, daar is draagvlak en vertrouwen voor nodig. Stamoudsten, de meisjes en jongens uit het dorp, maar ook besnijdsters; iedereen wordt betrokken bij het alternatief ritueel. De ARP bestaat uit twee fasen: het proces en de ceremonie.
Help je mee?
Veel meisjes vluchten voor hun besnijdenis. Samen met vrouwenrechtenactivist Nice Leng'ete zorgen we voor een veilige plek waar deze meisjes terecht kunnen: opvanghuis A Nice Place. Hier krijgen zij o.a. onderdak en psychologische hulp. Help jij een gevlucht meisje?
1. Het ARP Proces
Het ARP proces duurt zo’n 6 tot 24 maanden en bestaat uit gesprekken met diverse groepen en personen binnen de gemeenschap. Amref Flying Doctors is vaak al bekend bij de gemeenschap, omdat we samen met hen hard hebben gewerkt aan drinkwatervoorzieningen. Er is een vertrouwensband ontstaan. Het doel is om de gemeenschap bewust te maken van de schadelijke gevolgen van meisjesbesnijdenis. Een projectteam, waarvan een aantal mensen Masai zijn, neemt de tijd om met een grote groep dorpelingen over dit gevoelige onderwerp te praten. Denk aan traditionele leiders, ouders, jongens en meisjes, besnijdsters, leraren en leerlingen, lokale zorginstellingen en lokale autoriteiten. Ze leggen uit dat besnijden volgens de wet is verboden. Ook praten ze over de fysieke en mentale gevolgen van besnijden op seksualiteit, voortplanting, kindhuwelijken, educatie en de ontwikkeling van meisjes. Pas wanneer de leiders en hun gemeenschap aangeven te stoppen met het besnijden van meisjes, volgt de ceremonie.
2. De ARP Ceremonie
Samen met de lokale gemeenschap maken we een meerdaags programma. In de week voorafgaand aan de grote ceremonie krijgen de jongens en meisjes uit het dorp uitleg en les over seksualiteit, voortplanting, waarden, normen, eigenwaarde, rechten en plichten. De grote dag zelf is feestelijk, met veel kleur, mooie kleding, muziek en dans. Precies zoals het bij een besnijdenis ceremonie gaat, maar dan zónder de besnijdenis. Ieder meisjes krijgt een ARP certificaat en wordt gezegend door de leiders uit de gemeenschap. Tenslotte spreken deze leiders een openbare ‘declaratie tegen meisjesbesnijdenis’ uit.
3. Tracking the Girls: het effect meten
De digitale tool ‘Tracking the Girls’ geeft ons meer inzicht in het effect van onze aanpak op het leven van een meisje. Dit digitale hulpmiddel hebben we in 2021 ontwikkeld en getest en is vanaf 2022 in gebruik genomen. Hoe werkt het? Gezondheidswerkers getraind door Amref Flying Doctors voeren de gezondheidsgegevens van de meisjes in die aan het alternatief ritueel hebben deelgenomen. Zo kunnen we de meisjes tot hun 24e jaar monitoren. Twee keer per jaar gaat een gezondheidswerker op bezoek en checkt het welzijn van het meisje of jonge vrouw. Gaat ze nog steeds naar school? Is ze onbeschadigd en gezond? Zo houden we de ontwikkeling van het meisje in de gaten én verzamelen we waardevolle informatie waarmee we onze aanpak om meisjesbesnijdenis te stoppen kunnen optimaliseren.
De schadelijke gevolgen van besnijdenis
Het besnijden van meisjes en vrouwen veroorzaakt grote lichamelijke en geestelijke problemen. Vrouwen zijn levenslang getekend, zowel fysiek als mentaal. De besnijdenis wordt gezien als het overgangsritueel van meisje naar vrouw. Vanaf de besnijdenis zou het meisje klaar zijn om te trouwen en kinderen te krijgen. Veel meisjes worden daarom op jonge leeftijd al moeder. Maar het dragen en baren van een kind op zo’n jonge leeftijd heeft grote risico’s. Stoppen met besnijden heeft dus directe positieve impact op de gezondheid, maar het biedt meisjes ook meer toekomstperspectief. Uit ons onderzoek blijkt namelijk dat onbesneden meisjes langer naar school gaan, later trouwen én later kinderen krijgen.
Verandering van binnenuit: deze Champions strijden tegen besnijdenis
Nice Leng'ete: dankzij mij zijn al 21.000 meisjes niet besneden
