In Sub-Sahara Afrika staan we voor een enorme uitdaging, want er is een groot tekort aan goed opgeleid medisch personeel. Vergeleken met de rest van de wereld is in Afrika de meeste zorg nodig, maar zijn daar het minste aantal artsen, verpleegkundigen en verloskundigen. Omgerekend is er in Tanzania bijvoorbeeld maar één dokter per 10.000 inwoners. Dat is veel te weinig.
Meer medisch personeel nodig dan ergens anders
Afrika heeft bijna een kwart van de wereldwijde zorgbehoefte (24%), maar slechts 3% van het medisch personeel. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt dat er minimaal 23 dokters, verpleegkundigen en verloskundigen nodig zijn per 10.000 inwoners. In 36 Afrikaanse landen wordt dit niet gehaald.
Hieronder een aantal voorbeelden. Het aantal dokters, verpleeg- en verloskundigen per 10.000 inwoners:
- Zambia: 0,9
- Oeganda: 1,7
- Senegal: 0,9
- Nederland: 37
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
Maar zelfs als de Afrikaanse landen het minimum van 23 halen, zou dit niet genoeg zijn om Duurzaam Ontwikkelingsdoel (SDG) 3.8 te halen. Dit duurzame ontwikkelingsdoel houdt onder meer in dat in 2030 voor iedereen kwalitatief goede en noodzakelijke zorg beschikbaar is. Om dit te halen moeten er 44,5 dokters, verpleegkundigen en verloskundigen per 10.000 inwoners zijn, schat de Wereldgezondheidsorganisatie.
Gezien de schrijnende situatie in Afrika op dit moment én de bevolkingsgroei is dit voor de meeste landen een enorme opgave. Dit zou dit een tekort betekenen van meer dan zes miljoen medische professionals.
Oorzaken van het enorme tekort aan verpleegkundigen in Afrika
Het tekort aan goed opgeleid medisch personeel heeft twee belangrijke oorzaken.
- Onvoldoende nieuwe aanwas door gebrek aan scholen. Er zijn slechts 134 medische scholen en 51 publieke medische opleidingen in alle 47 landen van Sub Sahara-Afrika. Samen kunnen zij 6.000 artsen en 26.000 verpleegkundigen opleiden. Dit is veel te weinig. Om het Duurzame Ontwikkelingsdoel (SDG 3.8) te behalen zouden er 600 extra scholen nodig zijn.
- Leegloop. Er vertrekt jaarlijks veel medisch personeel naar het buitenland vanwege lage lonen, slechte arbeidsvoorwaarden, slechte werk-/leefomstandigheden en een gebrek aan carrièremogelijkheden. Dit probleem is het grootst in de eerstelijnszorg (basiszorg) en in afgelegen gebieden. Het verlies aan kennis door het vertrek van Afrikaanse specialisten is een bekende trend. Minder bekend, maar net zo’n groot probleem is dat het medsich personeel van het platteland naar de stad trekt. De meeste Afrikanen wonen op het platteland (63%), maar hier werkt slechts 37% van de artsen. Het grootste deel van de bevolking op het platteland (83%) kan hierdoor geen gebruik maken van noodzakelijke zorg.
Onze aanpak: zorgen voor meer en goed opgeleid medisch personeel
We dromen van een Afrika waarin iedereen gebruik kan maken van goede en betaalbare gezondheidszorg. Samen met de lokale bevolking en overheid werken we aan blijvende verbetering van de gezondheidszorg en daarmee de gezondheid van de mensen.
Kwalitatieve goede zorg moet beschikbaar zijn wanneer mensen die nodig hebben. Dit is alleen mogelijk met voldoende, goed opgeleid medisch personeel. Hier werken wij al aan sinds onze oprichting in 1957, mede door het versterken van het zorgstelsel in Afrika en door het opleiden van lokale zorgverleners.
Speerpunten in onze aanpak:
- Innovatieve trainingen via e- en m-Learning
- Amref International University (AMIU)
- Amref e-Campus
- Versterken van de capaciteit van managers en beleidsmakers
Innovatieve trainingen met e- en m-Learning
We gebruiken digitale oplossingen om continu leren te ondersteunen en de bestaande medisch specialisten en zorgverleners te ondersteunen om up-to-date te blijven. Meer dan 50.000 lokale zorgverleners gebruiken ons digitale m-Leerplatform 'Leap'. Via hun eigen mobiele telefoon kunnen zij eerder geleerde kennis herhalen en nieuwe kennis opdoen. Zo vaak als ze zelf willen, op momenten dat het hun uitkomt. Zo bereiken we méér zorgverleners én worden zij door hun scholing minder lang uit hun werk gehaald.
Amref International University (AMIU)
De eigen universiteit van Amref Flying Doctors biedt opleidingen op het gebied van de gezondheidszorg. Van verpleegkundige-opleidingen tot opleidingen voor laboranten en managers in de zorg. Zowel voor studenten die net van de middelbare school komen, als voor medisch personeel dat al een tijdje aan het werk is. De AMIU is geaccrediteerd door de Commissie voor Universitair Onderwijs (CUE) in Kenia.
De universiteit richt zich ook op het ondersteunen van de kritische denkers en toekomstige gezondheidsleiders. Vanuit Nederland ontwikkelen we partnerschappen met Nederlandse kennisinstituten. Centraal binnen deze partnerschappen staat het uitwisselen van kennis en methoden, het ontwikkelen van lesprogramma’s en het faciliteren van uitwisselingsprogramma’s voor studenten. Daarnaast helpen we bij het opzetten van de bibliotheek.
Amref e-Campus
Op dit moment ontwikkelen we de Amref e-Campus, een overkoepelend digitaal platform voor al onze e- en m-Learningmodules. Daarmee kan de AMIU met digitaal en interactief leren studenten over het hele Afrikaanse continent bereiken en hen opleiden op de plek waar ze nodig zijn. Met bewezen benaderingen die de student in staat stelt te leren wanneer het hem of haar uitkomt.
Versterken kennis en kunde van managers en beleidsmakers
We helpen managers en beleidsmakers om:
- Een productief en gemotiveerd personeelsbestand op te zetten en te onderhouden
- Voor efficiënte processen in de zorg te zorgen
Help je mee?
Door zorgverleners te trainen, maken we zorg samen voor iedereen beschikbaar. Zo voorkomen we samen dat mensen overlijden aan ziektes die eenvoudig te behandelen zijn. Help je mee?
Wat hebben we bereikt?
Meer en beter opgeleid medisch personeel:
- In de periode 2011-2015 heeft Amref meer dan 700.000 medische zorgprofessionals in Afrika opgeleid.
- In Kenia hebben we de training van meer dan 10.000 gezondheidswerkers ondersteund door middel van e-Learning.
- In Zambia hebben we bijna 2.000 nieuwe verpleegkundigen en verloskundigen opgeleid, met positieve resultaten en verhoogde efficiëntie.
Positieve resultaten met e- en m-Learning:
- Ruim 50.000 lokale zorgverleners maken gebruik van ons digitale platform ‘Leap’. Dit heeft onder andere geleid tot een toename van het aantal professioneel begeleide bevallingen.
- In Senegal gebruiken we e-Learning om 1.500 verpleegkundigen en verloskundigen te upgraden naar een hoger vaardigheidsniveau.
- Jibu is een ander succesvol digitaal platform, bedoeld om verloskundigen te trainen en op te leiden. Momenteel gebruiken we dit systeem in Kenia. Dit zal in de toekomst ook in andere landen gebeuren.
Zo wordt een gezond en sterk Afrika, met medische zorg voor iedereen, langzaam maar zeker werkelijkheid.